Uzmanlar, 1 yaşın altındaki çocuklara kesinlikle bal verilmemesi gerektiğini belirtiyor. Pastörize, çiğ ya da gıdalara katılarak pişirilmiş bal, bebeklerde infantil botulizm adı verilen ciddi gıda zehirlenmesine yol açabiliyor. Bebek beslenmesinde en sık sorulan sorulardan biri, “Bal ne zaman güvenle verilebilir?” oluyor. Amerikan Pediatri Akademisi’ne göre bal, doğal bir gıda olmasına rağmen Clostridium botulinum bakterisinin sporlarını barındırma riski nedeniyle, özellikle 1 yaşın altındaki bebeklerde “infantil botulizm” adı verilen nadir fakat ölümcül olabilen bir enfeksiyona yol açabiliyor. Bu tehlike, pastörize veya pastorize edilmemiş bal ve bal içeren işlenmiş gıdalar da dahil olmak üzere tüm bal çeşitleri için geçerli. Bebekler ek gıdaya başladıklarında ebeveynlerin aldıkları ürünlerin bal içermediğinden emin olmalarını gerektiriyor. İnfantil botulizm, hem pastörize hem de pastörize edilmemiş balda bulunabilen Clostridium botulinum sporlarından kaynaklanmakta. Olgun sindirim sistemlerinde bulunan koruyucu bakteriler 1 yaşın altındaki çocuklarda henüz bulunmadığı için bebekler zararlı bakterilerin hastalık yapmasını engelleyecek bu doğal koruma mekanizmalarına sahip değiller. Bu nedenle bir bebek bal tükettiğinde, bu sporların bakterileri çoğalarak felce yol açan toksinler üremesine yol açabilir. Çocuklar 12’inci ayda sonra bu bakterilere karşı koruma sağlayacak olgunlukta bağırsak yapısına ulaşıyor. Uzmanlar, 12’inci ayını dolduran bebeklere güvenle verilebileceğini belirttikleri balın, gıdalara karıştırılarak verilmesini ve ölçülü tüketilmesini öneriyor. Doktor önerisiyle öksürük bastırıcı olarak da tercih edilebilen bal, karbonhidratların yanı sıra az miktarda kalsiyum, magnezyum, çinko ve antioksidanlara sahip.
Yaş gruplarına göre bal tüketimi
- 6–9 ay arası: Uzmanlara göre bal bu yaştaki bebeklere hiçbir şekilde verilmemeli. Buna çiğ ve pastörize bal ya da pişirilme aşamasında yiyeceklere katılan bal da dahil.
- 9–12 ay arası: Bebeğin bağışıklık sistemi henüz tam gelişmediği için risk devam ediyor.
- 12 ay sonrası: Az miktarda bal, yiyeceklerin içine karıştırılarak veya ince bir tabaka halinde sürülerek verilebilir. Ancak doktorlar, balın yapışkan yapısı nedeniyle boğulma riski yaratabileceğinden porsiyonların küçük tutulması gerektiğini belirtiyor.
Alerji ve boğulma riski
Uzmanlara göre bal, en yaygın alerjenlerden biri değil. Ancak her gıdada olduğu gibi tüketim sonrası olası reaksiyonlara karşı dikkatli olunmalı. Ayrıca balın yapışkan yapısı büyük porsiyonlarda boğulma riski oluşturabileceği için daima az miktarda verilmesi gerekiyor.
Sık sorulan sorular
Bal ilk gıda olabilir mi?
Hayır. Botulizm riski nedeniyle en az 1 yaşına kadar bekletilmeli.
Her gün bal verilebilir mi?
Bal şeker içerdiği için ölçülü tüketilmeli, haftada birkaç kez ile sınırlanmalı.
Yürümeye başlayan çocuklar çiğ bal yiyebilir mi?
Evet, 12’inci aydan sonra güvenle tüketebilirler. Ancak balın güvenilir kaynaklardan alınmasına özen gösterilmeli.
Bal zehirli mi?
Balın kendisi zehirli değil. Ancak bazı bakterileri barındırabileceği için 12 aydan önce verilmesi risklidir.
İnfantil botulizm nedir?
İnfantil botulizm, bir bebeğin belirli bakteri türünden toksinler almasıyla ortaya çıkabilen bir hastalıktır. Bu bebeklerin hastanede tedavi edilmesi gerekir. Erken tanı ve uygun tıbbi bakım ile bebekler tamamen iyileşebilir.
İnfantil botulizmin belirtileri nelerdir?
Botulizmin belirtileri arasında kabızlık, kaslarda zayıflık, boyun kaslarının zayıflığına bağlı olarak başını dik tutamama, normalde olduğu gibi ağlayamama veya emememe, yüz ifadesinde belirgin azalma, kollar ve bacaklarda güçsüzlük, nefes almakta zorlanma ve yutma güçlüğü sayılabilir.
Bilmeniz gereken diğer önemli noktalar
Botulizmi göremez, koklayamaz veya tadamazsınız. Botulizme yol açan bakteri ve toksinler, yiyeceklerin rengini, kokusunu veya tadını değiştirmez. İnfantil botulizme neden olan bakteri sporları ısıyla (pişirme/kaynatma) kolayca yok edilemez.
